ادبستان های دخترانه انشاء اصفهان، دخترانه و پسرانه انشاء (سما ) در تهران بر اساس مبانی و الگوی تعلیم و تربیت مؤسسۀ انشاء فعالیت خود را از مهر ۱۳۹۷ آغاز کرده است. این الگو حاصل تقریباً ۲۰ سال فعالیت پژوهشی است که مبتنی بر نقشۀ جامع انسان و مراحل رشد کودک و با اتکاء به حکمت فلسفی اسلامی، روایات تربیتی و طب سنتی طراحی شده است و توسط کادر مدیریتی و آموزشی متخصص و خبره در فضایی مجهز و مناسب برای تعلیم و تربیت اجرا می‌شود. در ادامه اهمّ مبانی تعلیم و تربیت در ادبستان‌های انشاء معرفی می‌گردند.
مبانی ادبستان
۱- شخصیت دانش‌آموز شامل ۳ حوزۀ «ادراکی»، «تحریکی» و «حرکتی» است.
۲- ارادۀ کودک تا ۱۴ سالگی به طور کامل شکل نمی‌گیرد.
۳- از ۷ تا ۱۴ سالگی، رفتارها، شیوۀ اندیشیدن و پایه‌های شخصیتی شکل می‌گیرد.
۴- انسان تا ۱۴ سالگی نیاز فراوان به تحرک و محیط شاداب دارد.
۵- بدن و روح تأثیر متقابل بر هم دارند.
۶- طبیعت، فعلی از افعال الهی و شناخت آن، شناخت خلقت الهی است.
۷- حجم زیاد اطلاعات مذهبی در دوره ابتدایی، به تربیت دینی دانش‌آموزان آسیب می‌زند.
۸- حالات روانی کودک متغیر است.
اصول تعلیم و تربیت ادبستان
– جامعیت برنامه درسی و توجه به تمام ابعاد وجودی انسان (توجه به علم، اخلاق، بدن، اراده و عمل)
– توجه به نیازهای واقعی زندگی در تعیین اهداف آموزشی و پرورشی
– تأکید بر آداب و پرورش تفکر بجای اطلاعات خام و کم‌فایده
– حافظه‌پروری بجای حافظه‌محوری
– شخصیت‌شناسی و استعدادسنجی و تناسب برنامه‌های آموزشی و پرورشی با استعداد و شخصیت هر کودک
– استفاده از محیط و روش‌های بانشاط و عدم تحمیل آموزش به کودک
– مشارکت فعال دانش‌آموزان در فرآیند یادگیری
– همراهی و هماهنگی خانواده با مدرسه
– استفاده از ظرفیت تربیت بدن برای تربیت روان و روح
– متناسب کردن انتظارات از کودک با توانایی‌های بالقوه و بالفعل او
– رعایت شأن و حفظ و ارتقای منزلت دانش‌آموز
روش‌های تعلیم و تربیت ادبستان
– همۀ دانش‌آموزان هر روز «زنگ ورزش» دارند.
– ساعت «آداب» به برنامه درسی اضافه شده است.
– ساعت «تفکر» برای تمرین تفکر صحیح و سازمان‌یافته و رشد توانمندی‌های تحلیلی ذهنی و افزایش توان حل مسأله به برنامه درسی اضافه شده است.
– ساعت «حل مسأله» برای رشد توانمندی‌های کاربردی ذهن و قدرت حل مسائل زندگی به برنامه درسی اضافه شده است.
– کتاب علوم با عنوان «آشنایی با خلقت الهی» تدریس می‌شود.
– مربی و دانش‌آموزان تعیین می‌کنند که چه زمانی به استراحت نیاز دارند و مدرسه زنگ تفریح عمومی ندارد.
– زمان‌بندی برنامه درسی سیال است یعنی معلم با توجه به شرایط، مشخص می‌کند که هر ساعت به چه درسی اختصاص یابد.
– تکلیف منزل شامل انجام آداب و تمرین برای پرورش خلاقیت و حل مسأله نیز می‌شود.
– برنامه غذایی روزانه مبتنی بر طب سنتی و توجه به اقلیم، مزاج و جنسیت دانش‌آموزان تنظیم می‌شود.
– شیوۀ ارزشیابی بجای سنجش اطلاعات حفظ شده در ذهن بر سنجش توانمندی‌های دانش‌آموز متمرکز است.
– بازی، کاردستی، شعر، قصه، سرود و فعالیت‌های هنری جایگاه ویژه‌ای در ادبستان دارد.
– مربی ۱۵ دقیقه فرصت تدریس دارد. بقیه فرصت کلاس صرف تفکر، مباحثه و گفتگوی دانش‌آموزان با هم و جمع‌بندی مربی می‌شود.
– تمام دانش‌آموزان، فرصت یکسان برای ابراز وجود دارند.
– دانش‌آموزان با یکدیگر مقایسه نمی‌گردند و از رقابت‌های آسیب‌زا پرهیز می‌شود.
رویکرد‌ها
دو رویکرد اصلی در نظامات تعلیم و تربیتی وجود دارد:
۱- رویکرد سنتی و موضوع محور که هدفش انتقال بخشی از مفاهیم علوم مختلف به ذهن متربی و تبدیل ذهن به انباری از اطلاعات و مفاهیمی است که شاید بیشتر آنها در طول زندگی کاربرد خاصی برای فرد نداشته باشد اما چون مطالب مهمی هستند همه باید نسبت به آنها اطلاع داشته باشند.
۲- رویکرد پیشرفته تربیتی که مهارت محور است و هدفش کارآمد کردن متربیان در حوزه‌های مورد نیاز و علاقه فرد و جامعه میباشد. در نظام سنتی همه باید دانشمند شوند. همه باید مانند آجرهای خارج. شده از کارخانه آجرسازی یک شکل و اندازه باشند همه باید همچون باهوش‌ترین بچه کلاس باشند و بشوند. مدرسه مانند کارخانه‌ای است که چند خط تولید دارد خط تولید ریاضی، تجربی، انسانی و فنی. خط تولید ریاضی، فنی باید مهندس تحویل دهد، خط تولید تجربی، باید پزشک، خروجی بدهد و خط تولید‌های دیگر محصولات دیگر هر کس چنین نشد بالاخره هر کارخانه‌ای ضایعات هم دارد. در حالیکه در نظامات پیشرفته به این سوال پاسخ داده می‌شود که این فرد برای چه کاری و با چه توانمندی ساخته شده است.
|
بنابراین برخی از ویژگی‌های منحصر به فرد مدل تربیتی ادب محور و استعداد پرور ادبستان انشاء عبارتست از:
|